Gedragstherapie is een therapie met een wat misleidende naam. Het lijkt alsof het alleen om gedragsproblemen gaat maar dat is niet het geval. Gedragstherapie richt zich op alle klachten en is feitelijk de meest toegepaste en gangbare therapie die er is. Gedragstherapie is een therapie die wetenschappelijk te werk gaat.  Het is een heldere therapie die heel specifiek gebruik maakt van diverse ingrepen en wat minder gericht is op het uiten en praten. De functionele analyse van het probleem staat centraal bij gedragstherapie. In die functionele analyse wordt in kaart gebracht waardoor het probleem ontstaan is en in stand gehouden wordt. Vervolgens wordt gekeken waar dan het beste aan gewerkt kan gaan worden.

Cognitieve therapie houdt zich intensief bezig met de cognities (gedachten) die achter de problemen zitten. Het gaat dan om diepliggende automatische gedachtepatronen ook wel schema's genoemd. Vaak zijn die niet bewust. Bewustwording van deze cognities leidt tot de mogelijkheid van herevaluatie en loslaten. Bij cognitieve therapie leert men op een andere manier kijken naar de wereld en situaties positiever of functioneler interpreteren. Het zit dicht tegen de cognitieve gedragstherapie aan, een onderdeel van gedragstherapie.

ACT (spreek uit ekt) is een therapievorm die zich richt op een andere manier van omgang met gevoelens omdat het de theorie heeft dat juist de vermijding van gevoelens grotendeels verantwoordelijk is voor de psychische problemen. De term commitment slaat op het hervinden van de waarden die werkelijk belangrijk zijn voor jou ipv je te laten leiden door andere gevoelens.

Focussen is een lichaamsgerichte therapie waarbij je niet meer in oogcontact bent met de therapeut maar sterk gericht bent op je interne ervaringen en leert contact te maken met de gevoelens die dieper liggen en je bepalen. Dit kan met open of gesloten ogen gebeuren. Het sluit goed aan bij ACT en heeft als uitgangspunt dat je zaken beter los kunt laten als je het helder hebt gekregen en in contact bent gekomen met de gevoelens.

NLP staat voor Neuro-Linguïstisch Programmeren. Het maakt veel gebruik van lichte vormen van trance en gaat vooral diep in op hoe mensen zaken in hun hoofd regelen. Deze therapie werkt vaak heel effectief zonder dat je precies hoeft te weten waar het probleem door ontstaan is. Inzicht in het verleden is dus niet relevant. Het gaat meer om 'wat doe ik in mijn hoofd' waar ik wat aan kan verbeteren.

Bij hypnotherapie wordt gebruik gemaakt van uitgebreide ontspanning en kom je in een geestestoestand (die meetbaar is met apparatuur) waar vanuit je:

• de dingen anders kunt bekijken;
• beter bij herinneringen van vroeger kunt;
• je fantasie beter werkt en je beter oplossingen kuntbedenken;
• gevoelens kan ophalen en verwerken.

De hypnose die ik gebruik is er een waar je met je gewone bewustzijn bijblijft. Alles wat er gebeurt ben je dus bij. Het is ook mogelijk om de techniek van zelfhypnose aan te leren om thuis meer mee te doen.

Meditatie past voor uw gevoel misschien niet helemaal in het rijtje therapieën. Een recent wetenschappelijk onderzoek naar het effect van diverse therapieën en ingrepen bij arbeidsgerelateerde klachten heeft echter uitgewezen dat ontspanningstechnieken nog het meest effect hebben en van deze technieken komt meditatie er nog het beste uit. Het aanleren van meditatie gebeurt in de therapie. Het resultaat komt echter vooral van de regelmatige toepassing ervan thuis.

Sinds een jaar of 15 bestaat er een therapievorm die snel en ook effectief de gevolgen van trauma's opheft. Het wordt gebruikt binnen de reguliere therapiestromingen en is wetenschappelijk onderzocht. De methode bestaat er (onder meer) uit dat de cliënt tijdens een confrontatie met het trauma een heen en weergaande oogbeweging maakt door de vingers van de therapeut te volgen. Daardoor wordt blijkbaar een proces in gang gezet dat de lading van het trauma afhaalt. Het is niet precies duidelijk is wat er op zo'n moment gebeurt. Men heeft een tijd gedacht dat het iets te maken met linker- en rechterhersenhelft. Dat is inmiddels achterhaald. EMDR met een koptelefoon op is ook geprobeerd (met linker en rechterpiepje) maar dat was niet zo effectief. Ik werk de laatste tijd met een variant die werkt zonder oogbewegingen en ook door iemand in de thuissituatie kan worden toegepast.

Het is overigens goed mogelijk dat het positieve effect door andere ingrediënten van de methode bewerkstelligd wordt. Met deze methode wordt altijd aangestuurd op de kern van de beschadiging die men oploopt in een trauma. Die kern bevindt zich op één van de vijf dimensies: schuld, gevaar, kwetsbaarheid, minderwaardigheid of machteloosheid. Op één van die aspecten wordt zeer direct gewerkt waarbij tijdens het doorwerken iedere keer gevraagd wordt hoe hoog de spanning op het trauma is. Ook wordt van te voren bepaald wat de tegenovergestelde cognitie is waar naar toe gewerkt wordt. Een ander ingrediënt is dat er niet te diep verbaal op zaken wordt ingegaan maar dat het vooral om 'voelen en ervaren' gaat zonder daarin weg te kunnen zakken door de voortdurende onderbrekingen. De cliënt doet in die zin ook voor een groot deel zelf het werk. Het lijkt er op dat in deze methode maximaal gebruik wordt gemaakt van het huidige 'zelf' zonder te dissociëren van de persoon van toen.

Sessies EMDR zijn vaak wel heftig maar minder pijnlijk dan regressies of herbelevingen. Tijdens het werken met EMDR kijkt een cliënt voor zich uit en concentreert zich op het centrale beeld van het trauma. Er is dan geen oogcontact met de therapeut. Iedere keer komen er dan gedachten, gevoelens en associaties op die er mee te maken hebben. Die kunnen negatief en positief zijn. Zo kun je je op zo'n moment opeens zaken realiseren die je eerder over het hoofd zag. Het is de bedoeling om te concentreren op de opgekomen associatie en vervolgens de oogbeweging een aantal malen te maken. Daardoor verdwijnt de associatie meestal weer en maakt plaats voor een volgende associatie. Op iedere associatie zou ingegaan kunnen worden en uitgangspunt kunnen zijn voor een gesprek maar de therapeut doet dat niet. Die geeft alleen de instructie de gedachte even vast te houden.

EMDR is zowel effectief bij type 1 en type 2 trauma's. Type 1 trauma is de eenmalige schokkende gebeurtenis. Type 2 trauma is de langdurige traumatisering vaak in de jeugd.
Contra-indicaties voor deze therapie zijn: epilepsie, angst voor emoties, sterke rationalisaties waardoor emoties niet opkomen. Ook bij kinderen werkt deze methode goed.

Met deze therapie gaat men terug in het verleden om te verwerken wat (nog) niet verwerkt is (zonder dat u zich daar bewust van bent). Zonder gebruik te maken van hypnose is het mogelijk om gebeurtenissen te herbeleven, te verwerken en opnieuw te interpreteren. Er is wel sprake van trance waardoor het mogelijk is meer te herinneren dan in een gewoon bewustzijn. Door de juiste concentratie op het probleem ontstaat vanzelf trance en een opening naar de achterliggende onverwerkte gebeurtenissen.
Het is een heftige therapie die bij veel mensen heel goede resultaten geeft. Indien mensen in staat zijn om goed in regressie te gaan dan worden er problemen opgelost die vaak met andere therapieën niet opgelost kunnen worden. Opvallend is dat het ook werkt waar andere therapieën geen resultaten boeken. Wetenschappelijk onderzoek naar het effect op 'stemmenhoren' en het 'syndroom van Gilles de la Tourette' hebben dit aangetoond.

Slaapproblemen zijn een bijverschijnsel van veel andere problemen die de situatie verergeren maar niet perse een onvermijdelijk fenomeen zijn. Door de jaren heen zijn slaapproblemen een specialisme geworden. Het oplossen van een slaapprobleem (zonder medicijnen) is iets wat een breed blikveld vereist en vaak een complexe puzzel is en puzzelen vind ik leuk. Dus werk ik graag met slaapproblemen en heb mijn kennis daarin vergroot. Slaapproblemen onderscheiden zich in in-slaapproblemen, door-slaapproblemen, uit-slaapproblemen (vroeg wakker worden) en nachtmerries. De specifiekere problemen als snurken, slaapwandelen, restless legs komen in aanmerking voor behandeling met medicatie en zijn niet mijn expertise. De aanpak van slaapstoornissen richt zich enerzijds op het vinden van de oorzaken en anderzijds op pragmatische ingrepen omdat de oorzaken niet altijd te veranderen zijn.

We hebben allemaal angsten en daar is niets mee mis zolang het leefbaar blijft. Vaak is angst de kern van een probleem maar sommige angsten hebben zulke vormen aangenomen dat daar direct op gewerkt dient te worden. Praten helpt dan ook vaak niet meer en er moet meer gebeuren. Met een veelheid van ingrepen uit verschillende therapieën benader ik dit om de juiste insteek te vinden voor die ene persoon en die ene angst.

Bij traumaverwerking gaat het bijna altijd ook om een angststoornis veroorzaakt door een ingrijpende gebeurtenis. Toch is alleen de angst aanpakken vaak niet goed mogelijk zonder iets te doen met de traumatische gebeurtenis die ligt opgeslagen in het geheugen en iedere keer geactiveerd wordt. Met wat diepergaande technieken is het goed mogelijk om de lading die op de gebeurtenis zit te verminderen.